Netbeheer Nederland pleit voor een landelijke aanpak met een spoedpakket aan maatregelen waarmee er versneld ruimte op het net beschikbaar komt en pleit daarnaast voor verkorte doorlooptijden van ruimtelijke procedures, zodat het net sneller kan worden uitgebreid. Netbeheerders investeren fors in het net, maar er is meer nodig om aan de sterk groeiende vraag van elektriciteit te voldoen. De gezamenlijke netbeheerders omarmen dan ook de initiatieven om op landelijk niveau te komen tot een versnelling van de opgave.
Input voor de landelijke spoedafspraken
Een gemeenschappelijke aanpak is hard nodig. Twee weken geleden nog, is er in de provincies Limburg en Noord-Brabant een voorlopige stop afgekondigd voor nieuwe grootverbruikers die een aansluiting willen op het elektriciteitsnet. Dit tekort aan transportcapaciteit speelt ook in andere delen van het land en maakt komende jaren onderdeel uit van de grote maatschappelijke opgave waar Nederland voor staat om klimaatdoelstellingen te halen.
Om invulling te geven aan een gemeenschappelijke aanpak pleit Netbeheer Nederland voor een spoedpakket aan maatregelen en voor sterk verkorte doorlooptijden voor uitbreiding van het elektriciteitsnet. Samen met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het Interprovinciaal Overleg en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten werken de netbeheerders dit graag zo snel mogelijk uit. De volgende elementen zien de netbeheerders daar graag in terug:
1) Een spoedpakket netcapaciteit voor het beter benutten van bestaande netten
Het spoedpakket zorgt ervoor dat zowel in congestie-situaties als in dreigende congestie-situaties (gele gebieden) een pakket aan maatregelen ligt dat klanten toegang geeft tot het net. Belangrijk is dat de benuttingsgraad van het net vergroot wordt, terwijl betrouwbaarheid en leveringszekerheid gewaarborgd blijven.
Het spoedpakket betreft wet- en regelgeving die pas na 2022 bekrachtigd en geïmplementeerd zou worden en waarvoor nu dringend een versnelling nodig is om in de noodzakelijke uitbreiding en optimalisatie van het net te voorzien.
Op korte termijn zijn de netbeheerders in gesprek om te komen tot nieuwe maatregelen die ervoor moeten zorgen dat grootschalige opslag als oplossing kan dienen bij netcongestie. Ook stellen de netbeheerders voor om de tarieven anders in te regelen, zodat met prijsprikkels het net efficiënter kan worden gebruikt. Daarnaast moet het afbouwen van de salderingsregeling versneld worden behandeld in de Tweede Kamer om ervoor te zorgen dat huishoudens worden gestimuleerd om opgewekte stroom direct te gebruiken. Dit zijn slechts drie concrete punten die de netbeheerders in het vervolgtraject willen meenemen.
Aanvullende voorstellen voor wet- en regelgeving om het bestaande net beter te benutten lees je hier.
2) Doorlooptijden voor ruimtelijke inpassing van de benodigde energie-infrastructuur moeten maximaal verkort worden.
Het Rijk en medeoverheden zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de ruimtelijke inpassing van de benodigde energie-infrastructuur, hierbij wordt ook gekeken naar het samenbrengen van vraag en aanbod. Om hier invulling aan geven richten het Rijk, overheden en netbeheerders een actiegerichte samenwerking in vóór 1 januari 2023. Gezien de grote urgentie van deze opgave hebben het Rijk en medeoverheden zich ten doel gesteld om ruimtelijke processen maximaal te versnellen.
De lijst met voorstellen om doorlooptijden te verkorten lees je hier.
Naast bovengenoemden activiteiten als onderdeel van het spoedpakket gericht op korte termijn versnelling, blijven netbeheerders gezamenlijk met overheden en marktpartijen werken aan de lopende programma’s en initiatieven voor de doorontwikkeling van het energiesysteem.
Verduurzaming vraagt (versneld) ruimte op het elektriciteitsnet
Door de verduurzaming van de energieproductie en het energieverbruik, de groeiende wens om niet afhankelijk te zijn van Russisch gas en de toenemende elektrificatie, is er een explosieve vraag naar capaciteit op het elektriciteitsnet. Dit vraagt iets van alle gebruikers van het energiesysteem. De bestaande capaciteit van het net moet voor 2030 verdubbeld worden én veel efficiënter worden benut.
Daar waar maximaal transportcapaciteit wordt gevraagd, ontstaan op dit moment lokale knelpunten op het net. Rond zo’n knelpunt kunnen de netbeheerders nieuwe (groot)verbruikers van elektriciteit geen capaciteit leveren. Hans-Peter Oskam, Directeur Beleid & Energietransitie bij Netbeheer Nederland: “Snelle aanpassing van de netten vraagt om snelle invoering van wetten, ook vragen we de Tweede Kamer ruimte op de agenda om de voorstellen te behandelen”.
Reeds 3 miljard euro jaarlijkse investeringen
De netbeheerders zetten alles op alles aan om de energie-infrastructuur geschikt te maken voor de doelstelling van minimaal 55% CO2-reductie in 2030. Zo investeert Nederland jaarlijks alleen al circa drie miljard euro in de energienetten. Dit loopt op tot ruim 100 miljard euro in 2050. Daarnaast presenteerde een brede coalitie van 14 partijen – ondernemers, overheden en netbeheerders – begin dit jaar aan minister Jetten, het Actieplan ‘Samen sneller het net op’ waarin oplossingen staan om de huidige knelpunten op het elektriciteitsnet aan te pakken, door bijvoorbeeld met slimme oplossingen het elektriciteitsnet beter benutten en/of de netimpact terug te brengen naar nul.
En toch is dit niet genoeg. Dat bleek recent ook uit de quickscan uitgevoerd door Netbeheer Nederland, in opdracht van minister Jetten. “Om meer ruimte te geven aan snelle uitbreiding van het energiesysteem en de klimaatsprint te halen, is krachtig ingrijpen van de overheid noodzakelijk,” concludeert Hans-Peter Oskam.
Bron: Netbeheer Nederland, 22 juni 2022
Foto: Chris Pennarts