De bestaande, landelijke capaciteitskaart van de netbeheerders in ons land, wordt uitgebreid. Een extra ‘laag’ op de kaart geeft inzicht in de (afname)schaarste op sommige locaties voor grote afnemers. De informatie betreft alleen grootverbruikers en geldt niet voor consumenten-aansluitingen. Bedrijven en organisaties hebben hiermee bij locatiekeuzes inzicht in de mogelijkheden voor de beschikbare (te contracteren) capaciteit voor afname.
Het elektriciteitsnet wordt krap, met name door de enorm gestegen transportcapaciteit die nodig is voor de teruglevering aan het net van alle opwek van energie uit zon en wind. Ook marktontwikkelingen vragen steeds meer capaciteit, met name elektrificatie van bedrijfsprocessen en vervoer.Door de aanleg van extra kabels en transformatorstations is de capaciteit al sterk uitgebreid. Dat gaat echter niet snel genoeg; zonneparken bijvoorbeeld, liggen sneller dan de netbeheerders kunnen bouwen. Ook kost het door vergunningenprocedures jaren voordat de aanleg van grote stations of kabeltracés kan starten. De komende jaren staan miljardeninvesteringen gepland om het net uiteindelijk grofweg te verdubbelen. Ondertussen doen de netbeheerders een dringend beroep op het toekomstig kabinet om de doorlooptijden voor vergunningen te versnellen en duidelijke keuzes te maken bij de vraag welke partijen voorrang moeten krijgen en op welke locaties. (De regels bepalen nu nog dat wie het eerst komt, het eerst maalt.) Zie ook de brief van de netbeheerders aan de formateurs hierover.
Twee knoppen
Voor producenten van energie- zoals zon- en windparken – was er al een capaciteitskaart beschikbaar om inzicht te bieden in de ruimte op het net om grote hoeveelheden (duurzame) elektriciteit in te voeden op het net. Met de extra datalaag wordt nu ook de beschikbare transpartcapaciteit voor afname zichtbaar voor grootverbruikers. (De kaartgebruiker kan kiezen tussen de knoppen ‘invoeding’ en ‘afname’). Kleuren geven aan in hoeverre er nog ruimte is voor het afnemen van transportcapaciteit. De ACM verifieert of de netbeheerders op de juiste gronden transportverzoeken in de aangegeven gebieden kunnen afwijzen.
Overigens betekent dit niet dat er in gebieden zonder kleur altijd een garantie is op directe beschikbaarheid; voor grote gebruikers zijn vaak speciale maatregelen nodig. Ook kan het zijn dat er inmiddels meer afnamecapaciteit in hetzelfde deel van het net aangevraagd is. De informatie op de nu gepubliceerde kaart geldt als een indicatie. Bij concrete plannen is het altijd verstandiger om eerst contact op te nemen met de betreffende netbeheerder.
Ook op wijkniveau verzwaring nodig
De kaart geeft de situatie aan op het hoogspannings- en middenspanningsnet voor partijen die een zware netaansluiting nodig hebben (3 x 80Ampere of groter). De kaart geldt dus nadrukkelijk niet voor consumenten met een huisaansluiting op wijkniveau (het laagspanningsnet). Wel investeren de netbeheerders ook in deze laagspanningsnetten vele miljoenen om ze uit te breiden en verzwaren. Immers, ook op huishoudelijk niveau worden de netten veel intensiever benut dan duidelijk was bij de aanleg; het aantal huishoudens met zonnepanelen is gestegen tot ruim 1,3 miljoen. Daarnaast is er meer capaciteit nodig voor elektrische auto’s, warmtepompen en andere vormen van elektrificatie. In het rapport Het Energiesysteem van de Toekomst wordt al berekend dat gemiddeld één op de drie straten open zal moeten voor uitbreiding van het elektriciteitsnet.
Zie ook het filmpje op NU.nl
Bron: Netbeheer Nederland, 13 december 2021