De glasvezelaanleg in ons land is in een flinke stroomversnelling terechtgekomen. In het afgelopen jaar werden meer dan 1 miljoen glasvezelaansluitingen gerealiseerd. Een aantal huishoudens en bedrijven kreeg zelfs twee of zelfs meer glasvezelaansluitingen van verschillende netwerkaanbieders. Nederland telt in totaal zo’n 8 miljoen huishoudens. Als we alle ambities van de Nederlandse glasvezelaanbieders bij elkaar optellen, krijgen mogelijk in de komende zes jaar meer dan 2 miljoen huishoudens meerdere glasvezelaansluitingen in de meterkast. Hoe past dit binnen de wens voor verantwoord ondernemen?
GPKL en VNG vinden het al langer, maar nu vindt ook DELTA Fiber deze dubbele aansluitingen onnodig en maatschappelijk onverantwoord in een persbericht. Ook zij wijzen op milieuschade, overlast in straten en op de stoepen en het is zonde van de miljarden euro’s, die ook weer terugverdiend moeten worden door de aanleggers. Een prijs die consumenten uiteindelijk betalen. Daarnaast zijn duizenden medewerkers bezig met het aanleggen van onnodige kabels. En dat terwijl technici zo hard nodig zijn om het Nederlandse elektriciteitsnetwerk te verbeteren of huizen te bouwen.
De aanleg van het telefoon- en coaxnetwerk in Nederland werd in de twintigste eeuw (grotendeels) betaald door overheidsgelden. Nu wordt de aanleg van glasvezel door de markt opgepakt en gefinancierd door private investeerders en pensioengelden. Geprivatiseerde staatsbedrijven wilden altijd zo min mogelijk andere partijen op hun netwerk om zo hun marktpositie te behouden. Dat is niet in het belang van de klant die dan geen keuzevrijheid heeft. KPN heeft nu een open netwerk omdat dit werd verplicht door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Ziggo heeft daarentegen nog steeds geen open netwerk via zijn coaxkabels.
De aandeelhouders van een deel van de netwerkpartijen willen juist dat er zoveel mogelijk internetaanbieders over hun glasvezelnetwerk diensten leveren. Des te meer klanten gebruikmaken van het netwerk, des te minder consumenten betalen. De hoge investeringen kunnen dan namelijk beter worden terugverdiend.
Ongunstig voor consumenten
Het klinkt misschien aantrekkelijk: twee glasvezelaansluitingen zouden voor consumenten meer keuzevrijheid betekenen. Maar daar zit een keerzijde aan. Het aanleggen van glasvezel is ingrijpend en complex. Dit betekent dat twee netwerkpartijen dezelfde graafwerkzaamheden uitvoeren, dezelfde soort glasvezelkabels leggen en vergelijkbare apparatuur installeren. Dit is een verspilling van middelen, tijd en de enorme investeringen die hiermee zijn gemoeid.
Dit kan uiteindelijk een negatief effect hebben op de prijs voor consumenten. De investeringen in de netwerken moeten worden terugverdiend. Dat gebeurt door voldoende adressen actief gebruik te laten maken van dit netwerk. Onze verwachting is dat in 2030 zo’n 85 procent van de adressen gebruikmaakt van het beschikbare glasvezelnetwerk. Als er één glasvezelnetwerk ligt betekent dat een hoge bezetting en gaan de kosten per actieve aansluiting omlaag. Als er een tweede netwerk naast komt te liggen, zakt het bezettingspercentage op beide netwerken fors en stijgen dus de kosten per netwerk.
Impact op de maatschappij
Naar ons idee is de inzet van het vele personeel dat nodig is bij de aanleg van een tweede netwerk zonde van de personeelscapaciteit in Nederland. Zeker gezien de uitdagingen die we op maatschappelijk vlak hebben in Nederland. Zo is er in ons land veel krapte op de woningmarkt waardoor jongeren belangrijke stappen in hun leven uitstellen. Daarbij is in grote delen van Nederland het elektriciteitsnet op slot. Daardoor krijgen bedrijven geen nieuwe aansluiting, en kunnen ook nieuwbouwwoningen niet worden aangesloten. Dit wordt onder meer veroorzaakt door personeelstekorten. Technici, monteurs, uitvoerders projectleiders, omgevingsmanagers, die betrokken zijn bij de uitrol van een tweede glasvezelnetwerk, zijn juist mensen die hard nodig zijn in de woningbouw en bij de energietransitie.
Impact op het milieu
Daarbij zien we dat ook de effecten op het milieu onnodig verdubbelen. Denk aan energie, transport en materialen. Het passeren van dertien woningen met glasvezel levert evenveel CO2-uitstoot op als 1 koe in een jaar. In Nederland telt een boerderij gemiddeld 113 koeien. Dat betekent dat met de dubbele aanleg bij 2 miljoen adressen er meer dan 1300 boerderijen aan CO2-uitstoot worden verkwist.
Hoe marktwerking wordt geborgd
Het is niet nodig om twee glasvezelnetwerken aan te leggen om voldoende concurrentie te waarborgen. Wat daarvoor nodig is, is een open netwerk waarover alle dienstaanbieders de mogelijkheden van het netwerk maximaal kunnen benutten. Net zoals dat nu op het energienetwerk gebeurt. Zo kan elke dienstaanbieder een scherp aanbod neerzetten op het bestaande glasvezelnetwerk en hebben consumenten de vrijheid om te kiezen.
DELTA Fiber heeft een open glasvezelnetwerk waarover meerdere internetaanbieders al hun diensten leveren. Inmiddels heeft zij contracten met meer dan vijftien providers, waaronder Online.nl, Freedom en T-Mobile. Ook KPN en VodafoneZiggo zijn welkom om hun diensten over het glasvezelnetwerk van DELTA Fiber te leveren.
Bron: Delta Fiber, 7 juli 2023