Het kabinet stelt ruim €1 mrd beschikbaar voor de verdere ondersteuning van warmtenetten. Het geld komt uit het Klimaatfonds en wordt voor het grootste deel besteed aan de Warmtenet Investeringssubsidie WiS. Ook maakt het €215 mln vrij voor een nieuw op te richten Waarborgfonds.
Dat valt op te maken uit de Voorjaarsnota die deze maandag is gepubliceerd. De Voorjaarsnota 2024 bevat een eerste update van de Rijksbegroting voor de komende jaren en wordt normaal gesproken eind april gepubliceerd. Vanwege de formatie is besloten om de Voorjaarsnota 2024 eerder dan gebruikelijk uit te brengen. De formerende partijen hadden om de nota gevraagd, zodat ze de informatie mee konden nemen bij de formatie. Daarom is besloten het document nu al openbaar te maken.
Bij de Voorjaarsnota 2024 is ook besloten over de bestemming van gelden uit het Klimaatfonds. Daaruit blijkt dat het rijk €973 mln uittrekt voor de Warmtenet Investeringssubsidie (WiS). Deze subsidiepot is tot 2030 gevuld met €1,4 mrd en is beschikbaar voor zowel publieke als private warmtebedrijven. Het doel van de WiS is om het onrendabele deel van warmtenetten weg te nemen voor aanleg in de wijken waar dit wel de meest kosteneffectieve warmtestrategie is.
De aanleg van warmtenetten loopt stroef in een aantal gemeenten waaronder Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. Heet hangijzer zijn de warmtetarieven, die te hoog zijn voor de afnemers en na invoering door het door minister Jetten voorgestelde maximum, te laag voor de warmtebedrijven om te blijven investeren.
Daarnaast wordt er een waarborgfonds voor warmtenetten opgezet dat wordt gevuld met €215 mln voor de komende acht jaar. Doel van dit waarborgfonds is om de financiering van de start van een nieuw warmtenet te vergemakkelijken. Nieuwe warmtenetten moeten straks een meerderheid van publieke aandeelhouders hebben. Dat maakt het soms lastiger om voldoende eigen vermogen aan te trekken. “Een gemeente heeft niet zomaar een pot geld liggen om een warmtenet mee te financieren”, zegt een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Zo’n warmtenet kan een bijdrage vragen aan het fonds. Daarmee wordt de behoefte aan vreemd vermogen kleiner, wat ook de rentelasten omlaag brengt. Dit draagt bij aan de betaalbaarheid van nieuw aan te leggen warmtenetten.
Op dit moment is zo’n 6% van de Nederlandse huishoudens aangesloten op een warmtenet. De €215 mln moeten voldoende zijn om de doelstelling van 500.000 nieuw aangesloten huishoudens op warmtenetten in 2030 te realiseren. Niet alle warmtenetten zullen behoefte hebben aan een bijdrage uit het waarborgfonds. Ook gaan warmtenetten premies betalen aan de overheid, waarmee het fonds zal worden gevuld. Uiteindelijk is het de bedoeling dat het fonds zichzelf financiert. EZK laat weten dat door een waarborg uit het fonds meer vreemd vermogen aangetrokken kan worden voor het financieren van de start van een warmtenet. “Hopelijk tot 90%, waar dat nu 30% tot 50% is.” Het waarborgfonds wordt een onafhankelijke stichting en zal in de loop van 2025 het levenslicht zien.
Gebouwde omgeving
Voor de gebouwde omgeving heeft het kabinet besloten om zo’n €900 mln van de nog gereserveerde middelen vrij te geven. Het grootste deel daarvan (€450 mln) gaat naar het Nationaal Isolatieprogramma voor de lokale aanpak door gemeenten. Dit is bestemd voor de wijkaanpak waarbij gemeenten de regie hebben in het verduurzamen van de verschillende wijken.
Huishoudens met een kleine portemonnee kunnen aanspraak blijven maken op het Warmtefonds. Het fonds krijgt €212 mln toebedeeld voor het voortzetten van de renteloze leningen aan huishoudens met een inkomen tot €60.000 in 2025. Het afgelopen jaar wisten huishoudens het Warmtefonds goed te vinden. In 2023 werd aan bijna 19.000 huiseigenaren en meer dan 110 verenigingen van eigenaren subsidie verstrekt.
Voorts wordt er €167 mln uitgetrokken voor verduurzaming van het maatschappelijk vastgoed zoals scholen en zorgcentra. Het geld is bedoeld voor het versterken van financieringsopties, ondersteuning en subsidies. Voor het individueel aanpakken van de verduurzaming blijft de komende jaren (2027-2030) €1,8 mrd beschikbaar, met name voor ISDE-subsidie.
Bron: Energeia, 15 april 2024