In half Amsterdam is geen ruimte meer op het stroomnet voor bedrijven en scholen

Netbeheerder Liander heeft geen capaciteit meer voor grootverbruikers op het Amsterdamse elektriciteitsstation Hemweg, dat bijna de helft van Amsterdam van elektriciteit voorziet. Liander en Tennet hebben met de gemeente Amsterdam een taskforce opgericht om versneld de benodigde netuitbreidingen te realiseren.

Het eerste concrete congestiegeval in Amsterdam deed zich afgelopen juni voor, toen Liander meldde dat in delen van het westelijk havengebied en aan de noordkant van het IJ geen capaciteit meer beschikbaar was voor grootverbruikers. In september kwamen daar de elektriciteitsverdeelstations Westzaanstraat en Noord Papaverweg bij. Deze donderdag maakt Liander bekend dat inmiddels de volledige capaciteit van station Hemweg, dat een groot deel van de stad bedient, gecontracteerd is.

Concreet betekent dit dat voor grootverbruikers in grote delen van Amsterdam-Noord, -West en -Centrum geen capaciteit meer beschikbaar is. Dit raakt niet alleen grote industriële bedrijven, maar bijvoorbeeld ook scholen, winkels en kantoren. Dat heeft ook gevolgen voor nieuwbouwplannen, aangezien Amsterdam geen nieuwe woonwijken wil bouwen waar geen winkels, horeca en scholen kunnen komen.

Om de problemen structureel te verhelpen zijn enorme investeringen nodig. Amsterdam staat aan de vooravond van een enorme verbouwing en versterking van het elektriciteitsnetwerk. Liander verwacht de komende vijf jaar ongeveer €1 mrd in het stroomnet van de hoofdstad te investeren, en landelijk netbeheerder Tennet investeert tot 2035 ook nog eens ruim €650 mln in het hoogspanningsnet in de regio Amsterdam. “De verzwaring van het elektriciteitsnet in Amsterdam is een complexe puzzel”, zegt Tennet-COO Maarten Abbenhuis. “In nagenoeg alle stadsdelen zal de schop de grond in gaan de komende jaren.”

Gemeente en provincie willen elk een taskforce
Om alle werkzaamheden zo snel en gecoördineerd mogelijk te kunnen doen, hebben Liander, Tennet en de gemeente Amsterdam besloten dat er een taskforce moet komen waarin vertegenwoordigers van de netbeheerders en de gemeente regelmatig bijeen komen. Begin 2022 moet er een eerste plan liggen van deze taskforce. Het belangrijkste doel zal zijn om de procedures voor netuitbreidingen te versnellen. Daarnaast zal de taskforce kijken hoe de capaciteit die er nu is zo efficiënt mogelijk benut kan worden zolang de structurele netversterkingen nog niet gerealiseerd zijn.

Ook met de provincie Noord-Holland gaan Tennet en Liander samenwerken in een Taskforce Energie-infrastructuur, om ook op provinciaal niveau de netversterkingen te bespoedigen. Noord-Holland maakt hier ook geld voor vrij: gemeenten kunnen maximaal €250.000 steun krijgen van de provincie voor het inhuren van “menskracht om sneller de nodige procedures te kunnen doorlopen”, maakt de provincie deze donderdag bekend.

Capaciteit hamsteren
Volgens Liander hebben de eerdere aankondigingen van congestie op het Amsterdamse elektriciteitsnet het probleem in een stroomversnelling gebracht. Bedrijven hebben sindsdien nog meer aanvragen gedaan voor het contracteren van grote hoeveelheden elektriciteit, mogelijk deels om alvast capaciteit veilig te stellen. “In 2021 hebben grootverbruikers van elektriciteit in het gebied dat station Hemweg van stroom voorziet vier keer zoveel elektriciteit aangevraagd als in de afgelopen 10 jaar”, aldus Liander.
Volgens woordvoerder Peter Hofland krijgt Liander het hele jaar al veel aanvragen binnen, maar is duidelijk een versnelling opgetreden nadat de eerste berichten over congestie naar buiten kwamen. “Een van de opdrachten voor de taskforce zal dan ook zijn om met de bedrijven te gaan praten. We snappen dat ze zekerheid zoeken, maar hebben ze het echt nu nodig of eigenlijk pas in de toekomst?”

Meer nieuwe knelpunten
Behalve in Amsterdam zijn ook nieuwe knelpunten ontstaan op andere plekken in het verzorgingsgebied van Liander. In Friesland gaat het om één knelpunt bij Hallum, waar zowel voor verbruik als teruglevering geen capaciteit meer beschikbaar is. In Gelderland zit het net bij Beesd en Wamel vol voor teruglevering, en bij Zevenaar voor verbruik. En in Noord-Holland zijn nieuwe knelpunten ontstaan bij Hoorn en Heiloo voor zowel teruglevering als verbruik, en bij Hoogwoud en Schagen voor alleen verbruik. In alle gevallen heeft Liander onderzocht of congestiemanagement kan worden toegepast, maar blijkt dit niet mogelijk.

Bron: Energeia, 9 december 2021